W natłoku codziennych obowiązków zawodowych czy studenckich nie zawsze znajdujemy czas, by zainteresować się swoim zdrowiem. Tymczasem długotrwały stres, niehigieniczny tryb życia i nieleczone schorzenia przekładają się nie tylko na samopoczucie, ale także ważne funkcje organizmu.
Młodzi ludzie, którzy nie założyli jeszcze rodziny, powinni zwrócić szczególną uwagę na te aspekty, które wpływają na ich przyszłą płodność. Wolny czas w czasie lata czy urlop to znakomita okazja, by o siebie zadbać.
Dobre nawyki
Choć zachęty do zmiany trybu życia brzmią czasem jak banał, codzienne nawyki mają rzeczywiście ogromne znaczenie dla funkcjonowania organizmu. Dotyczy to także kwestii płodności. Deficyty substancji odżywczych, witamin i minerałów w diecie mogą zaburzać gospodarkę hormonalną u kobiet i proces tworzenia nasienia (tzw. spermatogenezy) u mężczyzn. Zarówno nadwaga, jak i niedowaga będą niekorzystnie oddziaływać na funkcje rozrodcze – mówi dr Agnieszka Januszkiewicz, ginekolog położnik z Kliniki Leczenia Niepłodności INVICTA w Słupsku. Jak podkreślają eksperci, wzorcowa dieta płodności powinna być zrównoważona i urozmaicona – obfitować w warzywa, owoce, wartościowe białko, obecne w rybach i nabiale, oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. Należy ograniczyć spożycie soli i cukru, częściej za to sięgać po produkty bogate w błonnik i zadbać o nawodnienie organizmu. Urlop to znakomita okazja, by zrewidować dotychczasowe przyzwyczajenia. Zarówno kobiety, jak i mężczyźni powinni ograniczać używki. Papierosy, alkohol czy mocna kawa nie są naturalnymi sprzymierzeńcami płodności – wskazuje specjalista. Żeby nie mieć problemów z poczęciem dziecka w przyszłości, warto pomyśleć też o kondycji. Pozytywnie na płodność wpływać będzie aktywny tryb życia i regularne, choć umiarkowanie intensywne ćwiczenia. Kobietom polecane są w szczególności ćwiczenia mięśni brzucha i kręgosłupa, pływanie, spacery i jogging oraz jazda na rowerze.
Kontrola podstawą profilaktyki
Wolne dni to moment, kiedy warto poświęcić trochę czasu na kontrolę stanu zdrowia. Przekonanie, że do lekarza należy zgłaszać się tylko, gdy mamy problem, jest bardzo szkodliwe. Regularne spotkania ze specjalistą i badania to podstawa profilaktyki –
zaznacza dr Januszkiewicz. Na początek wystarczą proste analizy morfologii krwi, moczu, oznaczenie poziomu glukozy.
Diagnostyka pozwoli ocenić ogólny stan zdrowia i – jeśli wynik wskaże na nieprawidłowości – podjąć odpowiednie działania. Panie powinny raz na rok wykonać badanie cytologiczne i porozmawiać z ginekologiem. Lato sprzyja infekcjom intymnym. Warto zawczasu omówić z lekarzem formę profilaktyki stanów zapalnych. – podkreśla ekspert. Do wizyty u specjalisty z pewnością powinny skłonić objawy takie jak swędzenie okolic intymnych lub ich zaczerwienienie, upławy czy bóle podbrzusza. Nieleczone infekcje mogą w przyszłości zaburzać płodność. Jeśli kobieta planuje ciążę w nieodległej przyszłości kieruje się ją dodatkowo na badania hormonalne, w tym poziomu hormonów tarczycy oraz testy infekcyjne w kierunku toksoplazmozy, cytomegalii i różyczki. Lekarz może zalecić również badanie na obecność antygenu HBS, pozwalające stwierdzić ewentualne zakażenie wirusowym zapaleniem wątroby typu B oraz ocenę parametrów układu krzepnięcia.
Płodność pod lupą
Osoby, które chciałaby więcej dowiedzieć się o swojej płodności, mogą rozważyć bazową diagnostykę specjalistyczną. Panom zaleca się wykonanie badania ogólnego nasienia. Pozwala ono sprawdzić najważniejsze parametry takie jak liczba, budowa i ruchliwość plemników. Kobietom zaleca się wykonanie badana poziomu hormonu AMH we krwi.
Jest to jeden z najefektywniejszych markerów żeńskiej płodności. Na jego podstawie możemy w prosty sposób ocenić tzw. rezerwę jajnikową i określić liczbę i jakość komórek jajowych pacjentki. – mówi dr Agnieszka Januszkiewicz. AMH produkowany jest przez komórki otaczające komórki jajowe, które znajdują się w pęcherzykach w jajniku. Badanie jest elementem profilaktyki płodności – wykonywane jako test przesiewowy pozwala zidentyfikować kobiety, u których występuje przedwczesne wygasanie funkcji jajników lub tzw. zespół policystycznych jajników.
Warto pamiętać, że podjęcie odpowiednich działań wpierających płodność jeszcze zanim zaczniemy myśleć o założeniu rodziny, pozwala uniknąć wielu problemów w przyszłości. – podsumowuje specjalista.
